تمرین مسئولیت پذیری
متن زیر ترجمه و برداشت آزاد از چند نوشته در باب شیوههای پاسخگویی نهادها به اعتراضات، پرسشها و درخواستهای مخاطبینشان است که در صحبتهای ما پیرامون نهادها و پاسخگویی آنها در مقابل اعتراضات مخاطبینشان، مورد بحث و گفتگو قرار گرفت. تلاش میشود متون بیشتری از بازخورد موسسات هنری در برابر پرسشگری هنرمندان و کارمندان این بنیادهای هنری با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی و جغرافیایی حاکم بر هر کدام از این نهادها، از این به بعد اینجا، و در اینستاگرام کفتار به اشتراک گذاشته شود. این متون البته همه با پیشفرض علاقهمندی نهادهای فرهنگی به پاسخگویی نوشته شدهست
وقتی به عنوان یک نهاد/مرکز/موسسه/پلتفورم هنری-فرهنگی مورد خطاب قرار میگیریم، چگونه پاسخ دهیم؟
برای مثال وقتی به عنوان یک نهاد فرهنگی، پرسشهایی مبنی بر آزارگر (آزار فیزیکی، جنسی، قومی، سایبری) بودن همکارانتان به شما میرسد چگونه باید عکسالعمل نشان دهید؟
چگونه در برابر بازخوردهایی که نهادِ ما دریافت میکند تمرین مسئولیت پذیری کنیم؟
به طور مداوم و مستمر از مخاطبانتان درخواست کنید که بازخوردهای خود را با شما و نهادتان در میان بگذارند. در این مورد به لایکها و کامنتها و تعداد فالوئرهای صفحات مجازی بسنده نکنید. این ارتباط مستمر را از مجراهای دیگری دنبال کنید. پاسخگویی به نامههای کاغذی و اینترنتی را در اولویت قرار دهید چرا که نویسندهی یک نامه زمان و انرژی به مراتب بیشتری از یک بازخورد سریع در شبکههای مجازی برای شما صرف کردهست
*
واکنش غریزی شما نسبت به دریافت بازخورد چگونه است؟ به لاک دفاعی فرو میروید، دچارعذاب وجدان و تنش درونی و فیزیکی میشوید، به شیوههای راضی کردن بلافاصله معترضان فکر میکنید و به سرعت به روشها و گفتمانی رجوع میکنید که هدف اصلی آن حفاظت از شخصیت و شهرت نهادتان است؟ به این واکنشهای غریزی آگاه باشید و آنها را در خود و نهادتان شناسایی کنید. به این فکر کنید که در هر شرایطی امکان چه راهکارهای دیگری هست؟
*
مورد پرسش و بازخورد منفی قرار گرفتن شما را در موقعیت ناخوشایندی قرار میدهد. این موقعیت علیرغم دشوار بودن به شما امکان و فرصتی برای بازبینی تفکرات و روشهای اجراییتان میدهد پس از این فرصت استقبال کنید. از پرسش شدن استقبال کنید
*
هراندازه فرد یا گروهی که شما را مورد نقد و پرسش قرار داده در موقعیت اجتماعی آسیبپذیرتری قرار گرفتهباشد، برای ابراز غم، خشم و بیاعتمادی حق بیشتری دارد. فضایی برای بیان این عواطف بدون درخواست مکرر سند و مدرک در اختیار آنها قرار دهید
*
تقویت اعتماد به نفس حقیقی در خودمان، توان بیشتری برای مواجهه با بازخوردها به ما میدهد. مجموعهای که به خودش و همکارانش اعتماد داشته باشد از مورد پرسش و نقد قرار گرفتن ابایی ندارد و از هر فرصتی برای بهبود خود در فضای حرفهایش استفاده میکند
*
بیش از اینکه نگران باشید چطور «شخصیت خوب» هر موقعیت و جریانی باقی بمانید، به دنبال راهکارهایی برای پایان دادن به تفکرات و روشهایی باشید که افراد دیگری را سرخورده و وادار به اعتراض کردهاست؛ تفکرات و روشهای صُلب و آزار دهندهای که خود شما نیز فارغ از مقام و موقعیتتان قربانی آن هستید
در مقابل نقد و پرسش، چه رفتاری از خود نشان دهیم؟
به لاک دفاعی فرو نروید
*
مساله را شخصی نکنید. سعی کنید در رابطه با مسالهی مورد پرسش قرار گرفته گفتگو کنید، به جای اینکه آن را به مجالی بدل کنید برای دفاع از فردیت و هویت خود و همکارانتان
*
کسانی که از شما پرسش کردهاند را قضاوت نکنید. آنها را در صدد کسب قدرت و شهرت نبینید
*
گوش دادن مهمترین پیشنیازِ درک کردن است. فرصت گوشدادن و شنیدهشدن را به خودتان و دیگران بدهید
*
آنچه را شنیدهاید برای خود خلاصه کرده، روی آن تامل کنید و در آن به دنبال دغدغههای مشترکی باشید که شما و نهادتان را به افراد یا گروههای پرسشکننده پیوند میزنند. از دل داستانهای دست چندم و روایتهای غیر موثق دنبال نیتهای پنهانی نباشیم
*
در صورتی که پرسش مطرح شده برایتان مبهم است، پیش از واکنش نشان دادن سعی کنید با سوال کردن آن را برای خود روشن کنید. تنشهای منفی به طور معمول از آنجایی شروع میشوند که ما به جای پاسخگو بودن به پرسش طرح شده به برداشت غلط و مبهم خود از آن واکنش نشان میدهیم و با این کار راه را برای هرگونه تعامل مثبت و هماندیشی مسدود میکنیم
*
پیش از پاسخگویی از دیگران نظرخواهی کنید، به ویژه دیگرانی که لزوماً دوست و همفکر شما نیستند. وظیفهی پرسش کردن را به تمامی بر دوش کسانی که به شما اعتراض کردهاند نیندازید. خودتان دست به کار شوید و حداقل برابر با زمان و وقتی که معترضان برای شما گذاشتهاند برای یافتن سوالِ درست انرژی بگذارید
*
از کسانی که شما را مورد نقد و پرسش قرار میدهند و از وقت و انرژی خود برای بهبود فعالیتهای نهاد شما مایه میگذارند قدردانی کنید. بهخصوص اگر آنها این کار را رایگان برای شما و نهادتان انجام میدهند
*
پیش از نشان دادن واکنش اولیه، پرسش مطرح شده را با خود به دفعات تکرار کنید. این کار را آنقدر تکرار کنید که پرسش مطرحشده دیگر برایتان تهدیدآمیز به نظر نرسد. با این کار احتمال نشان دادن واکنش منفی و غریزی را کمتر میکنید
چطور عذرخواهی کنیم؟
کنشهای غلط خود را شناسایی کنیم. از بیان جملاتی مشابه «متاسفم که چنین برداشتی از ما داشتید.» اجتناب کنید. آزاری که کنش شما و نهادتان به فرد یا گروه خاصی رسانده را شناسایی و بابت آن قبول مسئولیت کنید. در این موارد بیطرفی برای نهادها ممکن نیست.
به عنوان یک نهاد مسئولیت کامل نتایج تصمیمها و کنشهای خود را بپذیرید
*
نشان دهید متوجه تاثیر مستقیم یا غیر مستقیم کنش خود و نهادتان بر دیگران هستید. با تاکید روی نیت اولیه خود از ادامه مسئولیت شانه خالی نکنید
*
سعی نکنید زیاده از حد و به طور نمایشی ابراز ناراحتی و شرمساری کنید. این کار روند پاسخگویی صحیح را مخدوش میکند
*
برای اصلاح فعالیتهایتان در آینده برنامهای دقیق، شفاف و قابل پیگیری برای عموم ارائه کنید. مثلا شیوهی همکاری با هنرمندان و مطلع شدن از سوابق آنان را با دقت برای عموم توضیح دهید
*
متوجه این نکته باشید که عذرخواهی صرف، شما و نهادتان را از عواقب کنشتان معاف و تبرئه نمیکند. بابت این عذرخواهی از دیگران متوقع نباشید
و در نهایت چرا پرسشگری کنشی در جهت همبستگی است؟
کنشگری/پرسشگری عملی از روی کینه و نفرت نیست. رفتاری مهرآمیز است در دفاع از جمعیتها و گروههای انسانی آسیب پذیر در اطرافمان. ما تبعیض را در معرض نقد و پرسش قرار میدهیم، نه از روی خشم، نفرت یا برای کسب رضایت شخصی بلکه برای همبستگی عمیقتر با همراهانمان و آنها که مورد قلدری و زور و تبعیض جنسی، قومی و نژادی قرار گرفتهاند. عملِ پرسشگری تجسمیست از امید به اینکه انسانها میتوانند تغییر ایجاد کنند، میتوانند خود را مسئول بدانند و با به عهده گرفتن مسئولیت، فضای متوهم و آکنده از ترس پیرامونمان را بهبود بخشند